Kooperatifçilik
31 Ekim 2019YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR
Ülkemizde, 30 ayrı türde yaklaşık 84.232 kooperatif bulunmakta olup, bunların ortak sayıları toplamı ise 8.109.225’tir.
- Genel Müdürlüğümüz bu kooperatiflerden 13.392 kooperatife doğrudan, 70.848 kooperatife ise dolaylı olmak üzere toplam 84.232 kooperatife ve 8.109.225 kooperatif ortağına hizmet sunmaktadır.
- Genel Müdürlüğümüzün doğrudan hizmet sunduğu, Tarım Satış, Kredi ve Kefalet, Motorlu Taşıyıcılar, Tüketim, Küçük Sanat, Üretim ve Pazarlama kooperatifleri başta olmak üzere 20 ayrı kooperatif türü şeklinde birçok sektör veya alanda faaliyet göstermektedirler.
- Bakanlığımızca kooperatiflerin kuruluş, işleyiş, eğitim, denetim, bilgi işlem, destekleme hizmetleri yerine getirilmektedir. Kooperatiflere yönelik bu hizmetlerimiz, Genel Müdürlüğümüz tarafından yürütülmektedir.
Kooperatiflere yönelik yürütülen hizmetler, kooperatiflerin;
- Politika ve Strateji Geliştirilmesini,
- Kuruluşlarına ilişkin izin işlemlerini,
- Anasözleşme değişikliklerine ilişkin izin işlemlerini,
- İşleyişlerini,
- Eğitimlerini,
- Denetimlerini,
- Bilgi İşlem hizmetlerini,
- Desteklenmesini,
kapsamaktadır.
Genel Müdürlüğümüzün görev ve yetki alanı, 8 Haziran 2011 Tarihli ve 27958 Sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu ve 4572 sayılı Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanunda ayrıntılı olarak belirlenmiştir. Buna göre, Genel Müdürlüğümüzün görev ve yetkileri aşağıda sıralanmıştır:
a) Kooperatifçiliğe ilişkin politikaları, ilke ve hedefleri ilgili kuruluşlarla işbirliği yaparak belirlemek, stratejiler geliştirmek, uygulamak, sonuçlarını izlemek ve değerlendirmek.
b) Kooperatifçilikle ilgili Ar-Ge çalışmaları yapmak, kooperatif bilgi ve denetim sistemini kurmak ve işletmek.
c) Kooperatifçiliğin geliştirilmesi için gerekli tedbirleri almak ve uygulanmasını sağlamak, yayın, tanıtım ve eğitim faaliyetlerinde bulunmak.
d) Kooperatiflerin amaçlarını gerçekleştirmek için hazırlayacakları projeleri desteklemek ve teşvik etmek, teşvik ve desteklere yönelik düzenlemeler yapmak.
e) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı tarımsal amaçlı kooperatifler ve üst birlikleri, yapı kooperatifleri ve üst birlikleri hariç olmak üzere, tarım satış kooperatifleri ve birlikleri ile genel hükümlere tabi kooperatif ve birliklerin kuruluşuna, işleyişine ve denetlenmesine yönelik düzenlemeler yapmak, uygulamak ve uygulanmasını sağlamak, kooperatifleri ve üst kuruluşlarını denetlemek veya denetlettirmek.
f) Kooperatifler için örnek ana sözleşmeler hazırlamak ve yürürlükte olan ana sözleşmeleri ihtiyaçlar doğrultusunda güncellemek, kuruluş ve anasözleşme değişikliğine izin vermek.
g) Kooperatiflere ve üst kuruluşlarına yol göstermek ve çalışmalarında yardımcı olmak, yeni alanlarda kooperatif girişimlerin geliştirilmesine yönelik özendirici ve destekleyici çalışmalar yürütmek, bireysel tasarrufların uygun kooperatif girişimcilik modelleri ile ekonomiye kazandırılmasını sağlamak.
h) Tarım satış kooperatifleri ve birlikleri tarafından kullanılan ürün alım kredilerine faiz desteği sağlamak ve bu kredilerin amacına uygun olarak kullanılıp kullanılmadığını denetlemek.
ı) Kooperatifçilik mevzuatının uygulanmasında düzenleyici tasarruflarda bulunmak.
i) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ile Genel Müdürlüğümüze verilen görevler:
a) Kooperatiflere, kooperatif birliklerine, merkez birliklerine,Türkiye Milli Kooperatifler Birliğine kuruluş ve organizasyonlarında yol göstermek, öğütleriyle yönetimlerinde ve çalışmalarında yardımcı olmak,
b) Kooperatifleri, birlikleri, merkez birliklerini ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliğini teftiş etmek, denetlemek veya denetlettirmek,
c) Kooperatiflerin, birliklerin, merkez birliklerinin ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliğinin dağılmasını gerektiren sebepleri mahkemeye bildirmek,
d) Kooperatiflerin, bilhassa istihsale yararlı kooperatiflerin kuruluşu, öncelikle kredilenmesi ve memleket yararına faaliyette bulunmaları hususunda ilgili bakanlıklar ve kuruluşlar nezdinde gerekli teşebbüsleri yapmak ve koordinatör olarak vazife görmek.
e) (Ek: 6/10/1988 - 3476/21 md.) Kooperatifler mevzuatının uygulanmasında ve kooperatiflerle üst kuruluşlara yapılacak desteklemelerle ilgili kamu ve sosyal güvenlik fonları konusunda düzenleyici tasarruflarda bulunmak.
Bakanlık makamının onayı ve kurumlar arası mutabakatlar gibi düzenlemelerle Genel Müdürlüğümüze verilen görevler ;
a) Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı uygulamalarının koordinasyonu ve takibini yapmak,
b) Bakanlığımızı ilgilendiren yönleriyle tarımsal destekleme politika ve uygulama çalışmalarına katılmak ve katkı sağlamak,
c) Türkiye’nin Uluslararası Zeytin Konseyi (UZK) üyeliğimiz kapsamında gerekli çalışmaları yapmak, Konseyin Komitelerindeki çalışmalara ülkemiz adına katılım sağlamak, kamu ve özel sektör koordinasyonu ile Delegasyon Başkanlığı görevini yürütmek.
d) İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Pamuk Eylem Planı çalışmalarını koordine etmek ve ülkemiz adına Yürütme Birimi başkanlığını yürütmek.
Temel Mevzuatımız;
- 640 sayılı KHK,
- 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu,
- 4572 sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Hakkında Kanun,
- 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu,
- Türkiye Kooperatifçilik Strateji Belgesi,
- Kooperatif ve Birlik Anasözleşmeleri,
- Diğer Alt Mevzuat Düzenlemeleri.